Na visokom, oštrom, grebenu, iznad hladne i bistre Đetinje, nalazi se ponosito utvrđenje o kome se vekovima pripoveda – spoj legende i istorijskih činjenica, pripovedanja i pažljivo istraženog, u jedno se može biti siguran – mesto sa kog je pogled na grad Užice najlepši i najsadržajniji.
Smatra se da je utvrđenje podignuto u drugoj polovini XIV veka kako bi štištilo grad i karavanski put koji je, putem Đetinje, povezivao Dubrovačku republiku i Moravsku dolinu. Župan Nikola Altomanović, u čijem posedu je bio grad, posle Maričke bitke postao je najmoćniji srpski vladar, čija teritorija je bila od Rudnika do Jadranskog mora, dok je Dubrovačku republiku primorao da plaća godišnji danak. Usled njegovih poteza i nezadovoljstva drugih vladara, stvorena je grupa protivnika pod vođstvom kneza Lazara i bosanskog bana Tvrtka. Nakon opsade grada 1373. godine, Altomanović je zarobljen i oslepljen.
Pošto je video da je izdan, produži prema Trebinju i Konavlima, ali ni tamo nije bio rado primljen. Postavši svestan položaja u kome se nalazio, zamisli se malo kuda bi krenuo da potraži spasa. U Dubrovnik nije hteo da ode, jer se nije pouzdavao u taj grad zbog nemilosrdnog rata koji je sa njim vodio, mada je tada vladao mir među njima, već se povrati natrag i uđe u svoj tvrdi grad Užice.(Mavro Orbin)
Tvrđava će, konačno, biti napuštena 1862. godine kada je napušta turska vojska. Kako je predviđeno ugovorom sa knezom Mihajlom, tvrđava dalje nije smela da se koristi za vojnu upotrebe, pa su tako, nakon detonacije, ostale zidine koje su vidljive i danas.
Grad Užice kao da je iznikao iz reke Đetinje. Polukruđna kula sa četvrtastim tornjićem nastavlja se na vijugavi zid uz brdo sve do srednjeg dela grada u obliku pravougaonika. Na tom ravnom i velikim kamenim pločama obeleženom platou bile su zgrade za boravak ljudi i staje za konje. Tri kule branile su pristup s polja. (Slavomir Nastasijević)
Stari grad rekonstruisan je zahvaljujući podršci Vlade Republike Srbije preko resornih ministarstava koja su izdvojila oko 45 miliona dinara, američkoj ambasadi koja je opredelila 8 miliona i budžetu grada koji je dao 16 miliona dinara. Izvršena je konzervacija donjeg, gornjeg i srednjeg grada, a najveći obim radova izveden je na gornjem gradu. Ozidana je kula po uzoru na onu sa početka 18. veka, obnovljena je citadela i austrijski kazamati.
foto: Stari grad nakon rekonstrukcije
Radovi na rekonstrukciji vodotornja na tvrđavi Stari grad u Užicu napreduju predviđenom dinamikom, a gradonačelnica Užica, dr Jelena Raković Radivojević, nakon obilaska gradilišta, potvrdila je da će projekat biti završen u roku, do početka avgusta ove godine.
“Do sada je izgrađena trećina visine kule, a pre toga su izvedeni svi potrebni pripremni radovi, uključujući izgradnju pristupnog puta, izmeštanje dela vodotoka reke i zaštitu objekta od bujičnih voda”, izjavila je gradonačelnica. Takođe, istakla je da je započeta izgradnja bunara na mestu starog vodotornja, a sve se izvodi uz stručni i konzervatorski nadzor.
Projekat rekonstrukcije realizuje se u saradnji sa donatorima iz Evropske unije kroz EU PRO Plus program, vredan 906 hiljada dolara, od čega su sredstva grada Užica 532 hiljade, a učešće donatora iznosi 374 hiljade dolara.
“Sredstva uložena u rekonstrukciju Starog grada već su dala rezultate, a danas imamo potpuno drugačiji izgled tvrđave i sve veći broj posetilaca. Nastavljamo sa ulaganjima u ovu kulturno-istorijsku baštinu, sigurni da će svaki uloženi dinar višestruko vratiti“, zaključila je gradonačelnica.
Zamenik generalnog direktora firme “MPP Jedinstvo”, Savo Žunić, izrazio je zadovoljstvo radom na ovom značajnom projektu.
“Radovi teku po planu, a očekujemo da ćemo ubrzati realizaciju u narednom periodu. Uskoro ćemo imati reprezentativan objekat koji će biti ponos naše zajednice”, rekao je Žunić, naglašavajući visok standard primenjenih materijala i svih sigurnosnih mera.
Rekonstrukcija Vodotornja na Starom gradu finansira se kroz partnerstvo grada Užica, Evropske unije i Vlade Republike Srbije, uz implementaciju UNOPS-a preko programa EU PRO Plus.
Ovaj tekst je finansiran sredstvima Grada Užica kroz projekat odobren po Konkursu za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja u oblasti javnog informisanja na terotoriji grada Užica za 2024 godinu
