Mileševac ili Hisardžik je tvrđava u Srbiji, smeštena na okomitoj steni nad rekom Mileševkom, nedaleko od manastira Mileševa. U Prijepolju iznad istoimenog sela koje je dobilo naziv za vreme vladavine Osmanlija (Hisardžik) ovaj grad već vekovima odoleva zubu vremena.
Prvi put se u istorijskim izvorima pominje 1444. godine, ali se pretpostavlja da je podignuta u prvoj polovini 13. veka, kada i manastir Mileševa ili neposredno nakon njegovog podizanja kako bi štitila svetinju.
Sama tvrđava se sastojala od citadele smeštene na vrhu, koja je bila ojačana dvema kvadratnim kulama spojenim bedemom. Oko nje se ka jugu širilo utvrđenje ojačano još jednom kvadratnom kulom, dok su još dve kule bile smeštene kao isturene osmatračnice ka samom manastiru. Utvrđenje je u ranijem periodu delimično arheološki istraženo a na samom lokalitetu su svojevremeno delimično izvedeni i konzervatorsko restauratorski radovi. Zidovi i kule građeni su od lomljenog i pritesanog kamena u krečnom malteru. Tvrđava je imala 12 kula i njen osnovni cilj je bio zaštita manastira i karavanskog puta koji je povezivao Prijepolje i Sjenicu. U ranom srednjem veku bio je u sastavu srpske države, a posle 1373. godine, kada su posedi Nikole Altromanovića podeljeni između kneza Lazara i bosanskog bana Tvrtka, Mileševac je došao u sastav bosanske države.Od XVII veka kao ime tvrđave se javlja termin Hisardžik (od turske reči hisar, što znači tvrđava). Taj naziv se danas očuvao u imenu sela u čijem podnožju je utvrđenje i smešteno. Osmanlije su ga trajno zauzele 1465. godine.
Posle Magliča kod Kraljeva, Mileševac je najnepristupačniji srednjovekovni grad na našim prostorima.
U blizini Mileševca nalazi se nekoliko monaških isposnica, od kojih je najčuvenija isposnica Svetog Save u kojima je i sam boravio.
Do nje se nekada stizalo uz pomoć užadi i lestvica, kao i ručno rađenih drvenih konstrukcija. Savine isposnice su postavljene po uzoru na hilandarske sa Svete Gore.
U njoj teče takozvana Savina voda za koju se veruje da je lekovita, ali i da uvire ako u isposnicu uđe neko ko nije čista srca i duše došao da se ovde pomoli za svoje zdravlje i zdravlje svojih najbližih.
Zanimljiv je raspored svetinja na ovom mestu.
Kako u ovoj opštini složno živi pravoslavno i muslimansko stanovništvo, tako je i na ovom mestu građeno. Ispod okomite stene na kojoj je građen Mileševac, izgrađena je isposnica, a u podnožju džamija.
Od Osmanlija, pored naziva sela, ostala je stara kaldrma koja se još samo u pojedinim dijelovima starog druma nazire, kao i živopisna džamija u kojoj se nalazi jedan od najstarijih Kurana na Balkanu. Kuran iz Hisardžika star je oko 400 godina.
Po pergamentu na kome su rukom ispisane sve stranice ovog retkog primerka, načinu pisanja, formatu, veličini, kao i nizu drugih parametara, stručnjaci su utvrdili da ovaj Kuran potiče s početka 17. veka i predstavlja pravo kaligrafsko remek delo.
Danas se može prići samo do severne kapije grada, stazom uređenom 2015. godine, kao i do Savinih isposnica ispod tvrđave, koja zbog osipanja kamena već predstavlja opasnost i za posetioce i za džamiju u njenom podnožju. Očuvani deo tvrđave nalazi se u nadležnosti Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva.
Već dugo se u gradu na Limu priča o rekonstrukciji ovog utvrđenja. Međutim ove godine je po drugi put raspisan Javni poziv za izradu projektno-tehničke dokumentacije na koji se niko nije javio. Iz Turističke organizacije najavljuju, da će ponovo obnoviti javni poziv, ali će pre toga obaviti razgovor sa stručnjacima iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture koji su propisali stroge kriterijume.
zapadne info
Ovaj projekat je finansiran sredstvima iz budžeta opštine Prijepolje. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove opštine Prijepolje.
